Congress Manmohan Singh : मनमोहन सिंग तीन दशकांनंतर राज्यसभेतून निवृत्त, काँग्रेस म्हणते ‘नेहमीच हिरो राहील’
•खरगे यांनी मनमोहन सिंग यांचे कार्य, पंतप्रधान आणि अर्थमंत्री असताना त्यांनी आणलेली आर्थिक मुक्ती धोरणे आणि त्यांचा वारसा यांना समर्पित करणारे पत्र लिहिले.
ANI :- माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंग (91) राज्यसभेचे सदस्य म्हणून निवृत्त झाले, त्यांनी सक्रिय राजकारणाला अधिकृतपणे निरोप दिला, तीन दशकांच्या उल्लेखनीय कार्यकाळाची समाप्ती झाली.
काँग्रेसचे अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खरगे यांनी मंगळवारी त्यांना एक भावनिक पत्र लिहून सांगितले की, ते नेहमीच मध्यमवर्गीय आणि महत्त्वाकांक्षी तरुणांसाठी नायक, उद्योगपती आणि उद्योजकांसाठी मार्गदर्शक आणि मार्गदर्शक आणि गरिबांचे हितकारक राहतील. खरगे यांनी हे पत्र त्यांचे कार्य, पंतप्रधान आणि अर्थमंत्री असताना त्यांनी आणलेली धोरणे आणि त्यांचा वारसा यांना समर्पित केले.
आज तुम्ही राज्यसभेतून निवृत्त होताच. एका युगाचा अंत होत आहे. तुमच्याइतके देश आणि तेथील लोकांसाठी फार कमी लोकांनी केले आहे,” खरगे यांनी लिहिले.तुमच्याइतके देश आणि तेथील लोकांसाठी फार कमी लोकांनी साध्य केले आहे,” त्यांनी लिहिले. खरगे यांनी मनमोहन सिंग यांच्या शहाणपणाबद्दल आणि मार्गदर्शनाबद्दल त्यांचे आभार व्यक्त केले आणि सिंग यांच्या मंत्रिमंडळात काम करणे हा त्यांच्यासाठी “विशेषाधिकार” असल्याचे सांगितले. “गेल्या काही वर्षांमध्ये, वैयक्तिक गैरसोयी असूनही तुम्ही काँग्रेस पक्षासाठी उपलब्ध राहण्याचा मुद्दा बनवला आहे. त्यासाठी पक्ष आणि मी सदैव ऋणी राहू, असेही ते म्हणाले.
मनमोहन सिंग ऑक्टोबर 1991 मध्ये प्रथमच वरच्या सभागृहाचे सदस्य झाले. ते 2019 मध्ये सहाव्यांदा निवडून आले. UPA II सरकारमधील मंत्री खर्गे यांनी नमूद केले की सिंग यांनी यासाठी उपलब्ध होण्याचा मुद्दा मांडला होता. वैयक्तिक गैरसोयी असतानाही गेल्या काही वर्षांपासून काँग्रेस. “तुम्ही दाखवून दिले आहे की मोठे उद्योग, तरुण उद्योजक, छोटे व्यवसाय, पगारदार वर्ग आणि गरिबांसाठी तितकीच फायदेशीर आर्थिक धोरणे राबवणे शक्य आहे… तुमच्या धोरणांमुळे भारत 27 कोटी लोकांना उठवू शकला, ही सर्वाधिक संख्या आहे. गरीब लोकांसाठी, गरिबीतून बाहेर… तुमच्या सरकारच्या अंतर्गत सुरू करण्यात आलेली मनरेगा योजना ग्रामीण मजुरांना दिलासा देत आहे… ग्रामीण भागातील गरीब ते स्वाभिमानाने जगू शकतील याची खात्री करण्यासाठी तुमची नेहमीच आठवण ठेवतील,” ते म्हणाले.
आपल्या पत्रात, खर्गे यांनी भारत-अमेरिका अणुकरार सुरक्षित करण्यासाठी सिंग यांच्या प्रयत्नांची आठवण करून दिली, हा एक मुद्दा ज्यावर डाव्या पक्षांनी 2008 मध्ये यूपीए सरकारला पाठिंबा काढून घेतला होता. ते असेही म्हणाले की देश “तुम्ही आणलेल्या शांत पण मजबूत प्रतिष्ठेला चुकवत आहे. पंतप्रधान कार्यालयाकडे.” “काँग्रेसचा देशभक्तीपर वारसा आणि तिची त्यागाची भावना जेव्हा तुम्ही भारत-अमेरिका अणु कराराचा पाठपुरावा करण्याचा निर्णय घेतला होता तेव्हा तुम्ही दाखवून दिले होते, जरी ते तुमच्या सरकारला धोक्यात घालत असले तरीही… इतर जागतिक नेत्यांना मिळालेला आदर आणि आदर… पुढे. जागतिक आर्थिक संकटाच्या काळात वाढले… मला आठवते की अध्यक्ष ओबामा यांनी तुमच्याबद्दल उल्लेख केला होता की, ‘जेव्हाही भारतीय पंतप्रधान बोलतात, तेव्हा संपूर्ण जग त्यांचे ऐकते.
काँग्रेस प्रमुखांनीही या प्रसंगाचा उपयोग राजकीय मुद्दा मांडण्यासाठी केला. “आम्ही आज जी आर्थिक सुबत्ता आणि स्थैर्य अनुभवत आहोत ते आमचे माजी पंतप्रधान, भारतरत्न श्री पी व्ही नरसिंह राव यांच्यासमवेत तुम्ही रचलेल्या पायावर आधारित आहे. सध्याचे नेते ज्यांना फायदा झाला आहे… तुमच्याबद्दल वाईट बोलणे आणि तुमच्यावर वैयक्तिक हल्ले करणे हे त्यांच्या मार्गाबाहेर गेलेले दिसते,” खरगे यांनी लिहिले. “सध्याच्या सरकारने केलेल्या छोट्या छोट्या सुधारणांची बीजे तुमच्या नेतृत्वाखालील यूपीए सरकारने सुरू केलेल्या कामात आहेत. शून्य शिल्लक खाती, युनिक आयडेंटिफिकेशन तयार करून वैयक्तिक लाभार्थ्यांना लाभांचे थेट हस्तांतरण सुनिश्चित करण्यासाठी काम सुरू केले आहे.आधारच्या माध्यमातून लाभार्थी तुम्हाला क्रेडिट न देता, नंतरच्या सरकारने हायजॅक केले. काही प्रकरणांमध्ये, आपण सुरू केलेले चांगले काम हळूहळू पूर्ववत होताना दिसते,” तो म्हणाला. सिंह, ज्यांनी 1991 मध्ये प्रथम राज्यसभेत प्रवेश केला, त्यांनी अनेक पदे सेवा दिली आणि 2019 मध्ये राजस्थानमधून पुन्हा निवडून येण्यापूर्वी त्यांना थोड्या अंतराचा सामना करावा लागला. 1998 ते 2004 या काळात त्यांनी राज्यसभेत विरोधी पक्षनेतेपद भूषवले.
मनमोहन सिंग यांचा राज्यसभा सदस्य म्हणून प्रवास 1991 मध्ये राव सरकारमध्ये अर्थमंत्री म्हणून कार्यकाळ झाल्यानंतर सुरू झाला. 1995, 2001, 2007 आणि 2013 मध्ये त्यांनी पुन्हा निवडणूक जिंकली. दक्षिण दिल्लीतून 1999 च्या लोकसभा निवडणुकीत अयशस्वी प्रयत्न करूनही, जिथे भाजपच्या विजय कुमार मल्होत्रा यांनी त्यांचा पराभव केला, सिंह यांनी राज्यसभेत आपली उपस्थिती कायम ठेवली. भ्रष्टाचाराने बरबटलेले सरकार चालवल्याचा आरोप त्यांच्यावर भाजपने अनेकदा केला आहे. त्यांच्या मंत्रिमंडळातील भ्रष्ट नेत्यांविरोधात ते बोलत नसल्याचा आरोप करत पक्षाने त्यांना “मौनमोहन सिंग” असे संबोधले होते. सिंग यांनी मात्र “समकालीन माध्यमांपेक्षा किंवा संसदेतील विरोधी पक्षांपेक्षा माझ्यासाठी” अशी अपेक्षा व्यक्त केली होती.तथापि, काही काळापूर्वी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही वरिष्ठ सभागृहाचे सदस्य म्हणून त्यांच्या भूमिकेचे कौतुक केले होते आणि त्यांचे योगदान कधीही विसरले जाणार नाही, असे सांगितले होते. सिंग हे व्हीलचेअरवर असताना कधी कधी मतदानासाठी येतात, ते लोकशाहीला बळकट करण्यासाठी करतात, असेही मोदी म्हणाले.
