Nag Panchami 2024 : नागपंचमीला अनेक शुभकार्ये होत असतात. या दिवशी नागांच्या पूजेबरोबरच ही व्रतकथा अवश्य पठन करा
नाग पंचमीची कथा
Nag Panchami 2024 : हिंदू धर्मात नागपंचमीला विशेष महत्त्व आहे. हा सण दरवर्षी श्रावण महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या तिथीला साजरा केला जातो. या दिवशी सर्वजण आपापल्या भक्तीप्रमाणे नागदेवतेची पूजा करतात आणि त्याला दूध देतात. या दिवशी पूजा करण्यासोबतच ही पौराणिक कथा जरूर ऐकावी. चला जाणून घेऊया नाग पंचमची व्रत कथा.
प्राचीन काळी एक सेठजी होते, त्यांना सात मुलगे होते. सातही मुलांची लग्न झाली होती. या सात पैकी धाकट्या मुलाची बायको ही अतिशय चांगल्या चारित्र्याची आणि चारित्र्याची होती. पण त्याला भाऊ नव्हता. एके दिवशी सेठजींच्या थोरल्या सुनेने सर्व सुनांना घराच्या प्लास्टरसाठी पिवळी माती आणायला सांगितली, तेव्हा सर्व सुनांनी गाळ आणि मुसळ घालून माती खणायला सुरुवात केली. तेवढ्यात एक साप बाहेर आला. मोठ्या सुनेला हे पाहताच तिने त्याला खरडून मारण्याचा प्रयत्न केला.अशा स्थितीत धाकट्या सुनेने त्याला लगेच साप मारण्यापासून रोखले. अशा स्थितीत मोठ्या सुनेने सापाला मारले नाही. अशा स्थितीत साप त्या ठिकाणाहून दूर गेला आणि एका बाजूला बसला.तेव्हा धाकटी सून सापाला म्हणाली – ‘मी लगेच परत येईन, इथून कुठेही जाऊ नकोस. असे म्हणत ती सर्वांसोबत माती घेऊन घरी गेली. मात्र घरातील कामामुळे ती सापाला दिलेल्या वचनाचा विसर पडली.
दुसऱ्या दिवशी धाकट्या सुनेला ती गोष्ट आठवली तेव्हा ती सर्वांसह तेथे पोहोचली आणि त्या ठिकाणी साप बसलेला पाहून म्हणाली – नमस्कार सर्प भाऊ! साप म्हणाला – भाऊ, तू आधीच सांगितले आहेस, म्हणून मी तुला माफ करतो, अन्यथा तू खोटे बोललास म्हणून मी तुला चावा घेतला असता. ती म्हणाली – भाऊ, माझ्याकडून चूक झाली, मी माफी मागतो – ठीक आहे, आजपासून तू माझी बहिण आहेस आणि मी तुझा भाऊ आहे. जे पाहिजे ते मागा. ती म्हणाली- भाऊ! मला भाऊ नाही, तू माझा भाऊ झालास हे बरे झाले.
काही वेळाने साप माणसाचे रूप घेऊन त्याच्या घरी आला आणि म्हणाला माझ्या बहिणीला पाठवा. सगळ्यांना आश्चर्य वाटलं कारण सगळ्यांना माहीत होतं की धाकट्या सुनेला भाऊ नाही, म्हणून साप म्हणाला – मी तिचा चुलत भाऊ आहे, लहानपणी पळून गेलो होतो. हे ऐकून घरच्यांनी धाकट्या सुनेला सोबत पाठवले. वाटेत तो म्हणाला, ‘मी तिथेच साप आहे, म्हणून घाबरू नकोस आणि चालताना जिथे अडचण असेल तिथे माझी शेपटी धरा. त्यांच्या सांगण्याप्रमाणे धाकटी सून त्यांच्या घरी पोहोचली. तिथली संपत्ती आणि ऐश्वर्य पाहून ती थक्क झाली.
एवढा पैसा पाहून मोठी सून ईर्षेने म्हणाली – तुझा भाऊ खूप श्रीमंत आहे, तू त्याच्याकडून आणखी पैसे आणून दे. हे शब्द सापाने ऐकले तेव्हा त्याने सर्व सोन्याचे सामान आणून दिले. ते बघून मोठी सून म्हणाली, ‘त्यांना झाडू मारायचा झाडूही सोन्याचा असावा.’ मग सापानेही सोन्याचा झाडू आणून ठेवला.सापाने धाकट्या सुनेला हिऱ्या-रत्नांचा अप्रतिम हार दिला होता. त्या देशाच्या राणीनेही त्याची स्तुती ऐकून राजाला सांगितले की, सेठच्या धाकट्या सुनेचा हार इथे यावा, असे राजाने मंत्र्याला सांगितले आणि सेठजींना म्हणाले, ‘महाराणीजी.’ धाकट्या सुनेचा हार, तिच्याकडून घे आणि मला दे. भीतीमुळे सेठजींनी आपल्या धाकट्या सुनेकडून हार मागितला आणि तिला दिला.
धाकट्या सुनेला याचे खूप वाईट वाटले, तिला आपल्या सर्प भावाची आठवण आली आणि परत येताना प्रार्थना केली – भाऊ! राणीने तो हार हिसकावून घेतला आहे, तू काहीतरी कर म्हणजे हार तिच्या गळ्यात असतानाच तो साप होईल आणि जेव्हा ती मला परत देईल तेव्हा तो हिरे आणि रत्नांचा होईल. सापाने नेमके तेच केले. राणीने हार घालताच त्याचे साप झाले. हे पाहून राणी किंचाळली आणि रडू लागली.
हे पाहून राजाने सेठला निरोप पाठवून आपल्या धाकट्या सुनेला त्वरित पाठवण्यास सांगितले. सेठजी घाबरले की राजा काय करणार? ते स्वतः त्यांच्या धाकट्या सुनेसह उपस्थित होते. राजाने धाकट्या सुनेला विचारले – तू काय जादू केली आहेस, मी तुला शिक्षा करीन. धाकटी सून म्हणाली- राजन! माझ्या धीटपणाला माफ करा, हा हार असा आहे की माझ्या गळ्यात हिरे आणि मोती आहेत आणि दुसऱ्याच्या गळ्यात साप बनतो. हे ऐकून राजाने हार सापात बदलला आणि तिला दिला आणि म्हणाला – आता घाल आणि दाखव. धाकट्या सुनेने घातल्याबरोबर ती वीर-रत्नासारखी झाली.
हे पाहून राजाला खात्री पटली व प्रसन्न होऊन त्याने त्याला बक्षीस म्हणून भरपूर चलन दिले. धाकटी सून घरी परतली. तिची संपत्ती पाहून मोठ्या सुनेने मत्सरातून पतीला सांगितले की, धाकट्या सुनेला कुठून तरी पैसे मिळाले आहेत. हे ऐकून तिच्या पतीने पत्नीला विचारले, “मला सांग, तुला हे पैसे कोण देतो?” मग त्याला साप आठवला.आपल्या बहिणीला अडचणीत पाहून साप तिथे प्रकट झाला आणि म्हणाला- माझ्या बहिणीच्या वागण्यावर जर कोणाला शंका असेल तर मी त्याला खाईन. हे ऐकून धाकट्या सुनेचा नवरा आनंदित झाला आणि त्याने नागदेवतेचा सन्मान केला. त्या दिवसापासून नागपंचमीचा सण साजरा केला जाऊ लागला आणि महिला नागाला आपला भाऊ मानून त्याची पूजा करतात असे मानले जाते.
